De oudst bekende stamvader van dit omvangrijke en wijdvertakte geslacht werd aan het begin van de zestiende eeuw vermeld in afwisselend Gorinchem en Oisterwijk. Mogelijk was hij eigenaar van een herberg annex kolfbaan te (of even buiten) Gorinchem, wat de familienaam zou verklaren. Zijn zoon was behalve landbouwer en lakenverver ook een aantal jaren burgemeester, schepen en schout van Oisterwijk. Ds. Wolter (of gelatiniseerd Gaultherus) Kolff (VI, 1644-1705) werd gereformeerd predikant, evenals zijn twee oudste zoons en twee kleinzoons.
In de zevende generatie (laatste kwart zeventiende eeuw) splitste de familie zich in drie takken. De oudste tak A was vanaf het einde van de achttiende eeuw enkele generaties woonachtig te (en bestuurlijk verbonden aan) Deil en andere plaatsen in de Betuwe. De uitgestorven tak B bracht onder meer twee hoge zeeofficieren voort. Delen van de jongste en meest omvangrijke tak C woonden tot in de twintigste eeuw in Middelharnis, waar zij als welgestelde kooplieden en regenten tot de notabelen behoorden.
Familieleden waren werkzaam in een verscheidenheid aan beroepen. Opvallend is het grote aantal van vijftien burge¬meesters, welke traditie tot op de huidige dag is voortgezet. 

In tak C zijn drie subtakken die een samengestelde naam voeren. De dubbele naam Van Santen Kolff ontstond met de geboorte van Jacob van Santen Kolff (CA, Xd, 1779-1861), vernoemd naar diens kinderloos overleden oom mr. Jacob van Santen, heer in Middelharnis (CA, VIIIc,2, 1738-1768). 
De familienaam van Lambertus Kolff (CCA, Xh, 1779-1836) werd in 1792 na naamstoevoeging Kolff van Oosterwijk. Zowel via vaders- als moederzijde had hij overgrootvaders Kolff (broers) die met twee zusters Van Oosterwijk waren getrouwd.
De dubbele naam Van Breda Kolff ontstond met de geboorte van dr. Jan van Breda Kolff (CCB, XIr, 1818-1897); hij werd vernoemd naar zijn grootvader aan moederszijde.

N.B. In de opname in Nederland’s Patriciaat 78 (1994) werd een stamreeks opgevoerd, waarvan de generaties I t/m III onjuist bleken. Nieuw, uitgebreid onderzoek bracht een Wouter Aerntsz aan het licht die gegoed was te Gorinchem en die vermeld wordt in transportakten betreffende een pand in dezelfde straat (de Kortendijk) waar later ook de hier als stamvader opgevoerde Wouter Woutersz Colff een huis bezat. Een verwantschap tussen de twee kon echter niet worden vastgesteld.
 

Wapen Kolff en Van Santen Kolff. In blauw drie verlaagde kolven met de vorm van klophamers, de middelste overtopt door een lelie, alles van goud. Helmteken: een zittende zilveren zwaan, rood getongd en zwart gebekt. Dekkleden: blauw, gevoerd van goud.

Oudst bekende wapenvoerder is Ds. Wolter Kolff (IX, 1644-1705) volgens het alliantiewapen van hem en zijn echtgenote, gedateerd 1671 (in familiebezit). In het schild zonder kleuraanduiding voerde hij drie kolven, de slagstukken naar beneden, de buitenste twee toegewend, de middelste naar rechts. Hij voerde als helmteken een staande omgewende zwaan.

Met het boven afgebeelde wapen Kolff, met de zwaan staande en omgewend, zegelde Cornelis Kolff (Xc, 1685-1759), notaris te ’s-Gravenhage van 1704 tot 1710 tal zijner akten (Haags Gemeentearchief, Notarieel archief, inv.nrs. 1695 en 1696).

Wapen Kolff van Oosterwijk. Gedeeld: I het bovenbeschreven wapen Kolff; II in rood drie zilverbeslagen en -gesnoerde blauwe jachthoorns (Van Oosterwijk). Helmteken en dekkleden als bij Kolff.

Wapen Van Breda Kolff. Gevierendeeld: I en IV het bovenbeschreven wapen Kolff; II en III in rood drie zilveren schuinkruisjes (Van Breda). Helmteken en dekkleden als bij Kolff.

Genealogisch en historisch

• A.A. Vorsterman van Oyen, Stam- en Wapenboek van aanzienlijke Nederlandsche familiën II (Groningen 1888) 165-172
• W. Wynaendts van Resandt, Genealogisch onderzoek, Uitgave Familie-Vereeniging Kolff, deel I (z.p. 1927)
• Idem, De eerste generaties der familie Kolff te Nijmegen II (z.pl. 1928)
• Idem, De eerste predikant Gualtherus Kolff en zijne kinderen en hunne gezinnen III (z.p. 1929)
• Idem, De oudste tak van het geslacht Kolff IV (z.p. 1930)
• Idem, De middelste tak van het geslacht Kolff V (z.p. 1930)
• Idem, De jongste tak van het geslacht Kolff VI (z.p. 1931)
• Idem, De eerste twee generaties van het geslacht Kolff te Geertruidenberg en Nijmegen VII (z.p. 1932)
• A. Bijl Mz., De oudste generaties van het geslacht Kolff, Van Santen Kolff, Kolff van Oosterwijk, Van Breda Kolff (14de-17de eeuw), Uitgave Fa

Biografisch

• Dirk Hendrik Kolff (1761-1835) in:
  • Van der Aa 9 (1860) 300
• Dirk Hendrik Kolff (1800-1843) in:
  • Van der Aa 9 (1860) 301-303
• Gulatherus Kolff (1826-1881) in:
  • N.N.B.W. 2 (1912) 697-698
• Jacques van Santen Kolff (1848-1896) in:
  • Scheen (1981) 280
• Willem Johan Kolff (1911-2009) in:
  • H. Broers, Dokter Kolff, kunstenaar in hart en nieren (Amsterdam 2003); heruitgave onder titel De man die miljoenen levens redde : Dokter Willem Kolff, 1911-2009 (2011)

Biografisch portaal

Zoek op 'Kolff' op de website van het Biografisch Portaal van Nederland.

N.B. De aldaar vermelde personen kunnen ook telgen van gelijknamige, niet-verwante families betreffen.

Voor de Wikipedia pagina over het geslacht Kolff klik hier.

Familievereniging Kolff, opgericht in 1926

Website van Familievereniging Kolff: www.kolff.nl

Archief familie Kolff, (1674) 1755-2005, en van de Familievereniging Kolff,1920-2005, in Stadsarchief Rotterdam (toegang 1310; met aanvullingen)

Zie voor meer informatie over de naam Kolff de Nederlandse Familienamenbank.

N.B. De informatie aldaar kan ook een gelijknamige, niet-verwante familie (of families) betreffen.